Verminder verzuim door tijdig de signalen van overbelasting te herkennen

Anka Kuzniar
3 dagen geleden
2 minuten om te lezen

In veel organisaties – en met name binnen de zorg – werken professionals met hart en ziel. Betrokken, loyaal en taakgericht zetten zij zich dagelijks in, vaak tot het uiterste. Juist daarom wordt overbelasting vaak pas laat herkend. Kostbare tijd om bij te sturen gaat daarmee verloren.

Overbelasting komt zelden onverwacht

Uitval gebeurt zelden van de ene op de andere dag. Er gaan vrijwel altijd signalen aan vooraf: gedragingen, gewoontes en subtiele veranderingen in energie, houding of interactie. Het vraagt bewust en alert leiderschap om deze signalen serieus te nemen en bespreekbaar te maken – ruim vóórdat de grens wordt overschreden.

Veelvoorkomende signalen van overbelasting

In de praktijk zijn er terugkerende signalen die kunnen wijzen op (beginnende) overbelasting. Bijvoorbeeld:

Toename van vermoeidheid en een kortere spanningsboog
Meer ziekmeldingen of ‘aanwezig maar uitgeput’
Terugtrekgedrag of verminderde betrokkenheid
Toename van irritatie, cynisme of spanningen in het team
Minder initiatief, creativiteit of oplossingsgerichtheid
Meer fouten of verlies van zorgvuldigheid
Verstoorde eet- en slaapgewoonten (die vaak niet besproken worden)

Waarom bijsturen vaak te laat gebeurt

In veel organisaties heerst een cultuur van ‘gewoon doorgaan’. Herstelmomenten worden uitgesteld, het gesprek over grenzen blijft uit en “even volhouden” wordt vaak onbewust beloond. Maar langdurige druk zonder ruimte voor herstel heeft onvermijdelijk gevolgen voor gezondheid, werkplezier en de kwaliteit van het werk.

Wat kunt u als organisatie of leidinggevende doen?

✔ Zorg voor regelmatige reflectiemomentenMaak het normaal om binnen teams ook te praten over werkdruk, samenwerking en mentale belasting – naast de dagelijkse taken.

✔ Train leidinggevenden in het herkennen van signalenVitaliteit is niet alleen een HR-thema. Het vraagt om leiderschap dat mensgericht is en oog heeft voor het geheel.

✔ Investeer in structurele vitaliteitsprogramma’sNiet als losse interventie, maar als onderdeel van een bredere aanpak die inzet op duurzame inzetbaarheid en gezonde werkcultuur.

✔ Normaliseer het gesprek over mentale belastingStimuleer openheid binnen teams, zonder oordeel of schuld. Alleen zo kunnen signalen vroegtijdig worden herkend.

De meeste medewerkers zullen niet uit zichzelf aangeven dat het niet meer gaat. Daarom is het belangrijk om ook te letten op wat níet gezegd wordt. Wie signalen op tijd herkent, voorkomt uitval. En wie inzet op vitaliteit, versterkt niet alleen individuele gezondheid, maar ook de veerkracht en effectiviteit van het hele team.

📩 Wilt u weten hoe u uw team kunt ondersteunen bij het versterken van vitaliteit en werkplezier?Neem gerust contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek of een voorstel op maat.